De Zuiderwaterlinie vormt een unieke reeks aan historische vestingsteden en omliggende gebieden die verbonden zijn door het authentieke verhaal van het verdedigen van Nederland op het water.
Heusden is vermaard als zeventiende eeuwse vestingstad. In veel opzichten lijkt Heusden nog (of juister: weer) op de stad zoals de Amsterdamse kaartenmaker Joan Blaeu die weergaf op zijn bekende plattegrond uit 1649. Maar het stadje is veel ouder.
Tegen het einde van de zestiende eeuw diende zich in Heusden een nieuwe tijd aan. Het stadsbestuur koos de kant van Willem van Oranje en de verdediging van Heusden werd aangepast om de Spaanse troepen buiten Holland te houden.
De verpaupering die in de negentiende eeuw optrad, had van Heusden een vervallen monumentenstadje gemaakt. Zeker na de verwoestingen van 1944 was de stad zwaar gehavend. Het gemeentebestuur stond voor de taak om de stad te herstellen en te laten groeien.