Attentiesteen - Liefdegesticht Franciscus van Sales

Liefdegesticht Franciscus van Sales (1858-1957)

Inmiddels zijn er meer dan 250 van deze bijzondere tegels geplaatst in Nederland, België en Duitsland. Steven Woudstra uit Schijndel bedacht de ’attentiesteen’. Het doel van deze attentiestenen is bezoekers even stil te laten staan bij (verdwenen) erfgoed. Via een QR-code op de steen worden bezoekers doorgelinkt naar deze website. De stenen zijn onderdeel van een fiets en wandelroute genaamd ’Op pad in de historische Langstraat’. Vier van de 24 tegels liggen in Waspik.

Daniel Sporenberg pastoor te Waspik (1832-1843) had het idee geopperd om een Liefdegesticht in te richten met als doel het geven van katholiek onderwijs, ook aan kinderen van minderbedeelden. Pastoor Sporenberg, bouwpastoor van de Sint Bartholomeuskerk, had hiervoor een huis aangekocht, dat oorspronkelijk was bedoeld als pastorie. Daarin zouden enkele zusters kunnen worden ondergebracht. Het aangekochte huis bleek niet geschikt om als Liefdegesticht te dienen. Het plan om hier een klooster te vestigen, werd geheel van afgezien en het huis werd verkocht.

De behoefte aan katholiek onderwijs in Waspik bleef aanwezig, maar om in die behoefte te voorzien bleek een groot, met name financieel probleem. De gemeenteraad weigerde een toelage te geven voor het onderwijs aan armen. De redding kwam door pastoor A. van lersel. Hij stelde een flinke som uit eigen vermogen beschikbaar en ook mejuffrouw A. Schoenmakers deed een financiële toezegging. In 1857 was het eindelijk zover dat de congregatie Jezus Maria Jozef (J.M.J.) overging tot de koop van het pand, dat eigendom was van de landbouwer en burgemeester Frans Kamp. Men verbouwde de grote boerderij tot klooster en bouwde er een indrukwekkende façade voor, waardoor het op een klooster leek. Op 8 maart 1858 vertrokken acht zusters van J.M.J. uit Engelen om hun werk in Waspik te beginnen in het huis dat de naam ’Liefdegesticht Franciscus van Sales’ kreeg. Er kon een begin worden gemaakt met het geven van onderwijs aan Waspikse meisjes.

Meisjesschool
In 1880 werd besloten dat er een nieuwe meisjesschool gebouwd zou worden ten westen van het klooster. Op 10 juli 1880 werd de eerste steen gelegd door pastoor Van Iersel. Later werd de school uitgebreid met enkele lokalen waar onderwijs werd gegeven aan meisjes van 12 tot 14 jaar, het Voortgezet Lager Onderwijs (VGLO), vergelijkbaar met de latere huishoudschool. Tot begin jaren zestig heeft het gebouw zijn onderwijsfunctie behouden. Het liefdegesticht deed ook gedeeltelijk dienst als gasthuis voor ouderen en hulpbehoevenden. In 1890 verbleven er veertig personen in het gasthuis; een onhoudbare situatie in de te beperkte ruimte. Het complex werd uitgebreid met een huis naast het klooster en in 1922 met een nieuw pand tussen het oude klooster en de meisjesschool.
Na ongeveer 25 jaar voldeed het bestaande bejaardenhuis niet meer en werd het nieuwe Sint Jozefhuis, later de Riethorst, gebouwd. Ook dat huis voldeed uiteindelijk niet meer aan de eisen van de tijd en werd in 2012 vervangen door het huidige verzorgingscentrum onder de naam ’De Stroming’.
De zusters van J.M.J. verlieten Waspik in 1956. Pastoor Roovers vond de ’Dochters van Onze Lieve Vrouw van het Heilig Hart’ uit Tilburg bereid zowel het pension voor bejaarden, als het onderwijs over te nemen. Na korte tijd trokken ook zij zich terug en werd hun plaats ingenomen door niet religieuzen. Klooster en nevenliggende panden vielen in 1957 onder de slopershamer voor de bouw van het nieuwe bejaardentehuis Sint Jozef, dat op 28 mei 1959 in gebruik werd genomen.