Het Gouverneurshuis, Heusden

Het lijkt wel of ik in een schilderij van Johannes Vermeer terecht ben gekomen; ik kijk uit op een polder met op de achtergrond de historisch vestingstad Heusden onder een blauwe lucht met dreigende wolken. Uiteraard parkeer ik mijn auto weer gratis op de ruime parkeerplaats aan de rand van Heusden. Ik gok het erop dat ik tussen de buien door droog bij Het Gouverneurshuis aan zal komen. Het is immers maar een wandeling van een paar minuten.

Bij het Gouverneurshuis aangekomen (droog, het is me gelukt) word ik verwelkomd door een vriendelijke dame. Al snel komt Koos Suylen aangelopen, met wie ik een afspraak heb. Koos en ik nemen met een kopje koffie plaats op een van de tafeltjes in het knusse museumcafé.

Er zitten meer mensen in het café en er is iemand bezig met het ophangen van schilderijen. Het blijkt de Heusdense kunstenares Mees Douglas te zijn, die hier de komende maanden mag exposeren. Haar collectie bestaat uit kunstwerken met verschillende technieken. Het thema is ‘lentekriebels’ en haar kleurrijke werken zijn stuk voor stuk ware blikvangers. Mees laat me weten verheugd te zijn om hier te mogen exposeren.

Koos vertelt me dat er regelmatig exposities van lokale kunstenaars te zien zijn in het Gouverneurshuis. Na de expositie van Mees krijgt weer een andere kunstenaar de gelegenheid zijn of haar werken aan het publiek te laten zien. “De rol van het Gouverneurshuis moet ‘verbindend’ zijn” vertelt Koos. Een mooi voorbeeld daarvan is de groep van 55 vrijwilligers waarop Het Gouverneurshuis draait. Zij zetten zich belangeloos in om voor de inwoners en bezoekers van Heusden een fijne ‘verbindende’ plek te creeëren. Koos, zelf onderdeel van het bestuur van Het Gouverneurshuis, neemt met name de communicatie voor zijn rekening. Zaken omtrent bijvoorbeeld horeca, de museumcollectie en de techniek laat hij aan anderen over. “Iedereen heeft ander kwaliteiten, je moet mensen laten doen waar ze goed in zijn.”

Na onze koffie stelt Koos me dan ook voor om mij door een gastvrouw door het museum te laten rondleiden. “Zij weet alle historische weetjes en feitjes veel beter te vertellen dan ik” lacht hij. Ik stem in en even later loop ik met gastvrouw Harmke Scholing het museum in. Harmke laat me de vaste collectie zien, alsook de tijdelijke exposities. Ze weet over alles enorm veel te vertellen. Grappige weetjes en keiharde feiten, ik vind haar verhalen allemaal even interessant! Wist je bijvoorbeeld dat Oud-Heusden op de plek is gebouwd waar de eerste kastelen van Heusden stonden? Ik vroeg me altijd al af waarom juist het nieuwere gedeelte ‘Oud-Heusden’ heet. Wat een eyeopener! Die kastelen stonden er waarschijnlijk tussen de 7^e en 9^e eeuw. Vele eeuwen later ontstond de vestingstad pas zoals we haar nu nog kennen. Omstreeks 1200 kreeg vestingstad Heusden stadsrechten.

In 1592, midden in de 80-jarige oorlog (1568- 1648) werd gestart met de bouw van Het Gouverneurhuis, als woonhuis voor de gouverneur van het garnizoen destijds. In de 18^e eeuw betrok Gouverneur baron Johan Theodoor van Friesheim het huis en later woonden er nog een aantal voorname Heusdenaren.

Het Gouverneurshuis is een prachtig complex met een statig hoofdgebouw en diverse bijgebouwen. Het hoofgebouw heeft (tot het een museum werd) altijd een woonfunctie gehad, maar de bijgebouwen wijzigden weleens van functie. Harmke vertelt me dat de oorspronkelijke stallen later werden omgebouwd tot koetshuis. Tegenwoordig is dit de Gildezaal, een sfeervolle zaal met een fijne akoestiek. De zaal leent zich voor verschillende activiteiten en dient regelmatig als filmhuiszaal, vergaderzaal en trouwzaal.

Ook worden er regelmatig activiteiten georganiseerd in de tuin, laat Harmke weten.
De grote tuin staat vol met (fruit)bomen en bloemen en is omringd door een muur, de oorspronkelijke stadsmuur. Wat een historie! Het geheel oogt en voelt heel sereen, er is een gezellig terras en in het midden staan een paar bankjes waar je lekker kunt genieten van de rust. Mijn oog valt op een kunstwerk met handen die uit de grond komen. Ik vraag Harmke of dit kunstwerk een bepaalde betekenis heeft. Het blijkt te refereren aan de stadhuisramp, die plaats heeft gevonden in de nacht van 4 op 5 november 1944. Onaangekondigd bliezen de (terugtrekkende) Duitsers die nacht de toren van het stadhuis op om te voorkomen dat deze als uitkijktoren kon dienen. Het hele gebouw stortte in en maar liefst 134 mannen, vrouwen en kinderen die op dat moment in de kelder schuilden kwamen om. Ik krijg er kippenvel van als ik eraan denk en vind het mooi dat op deze plek de slachtoffers herdacht worden met dit bijzondere kunstwerk.

Eenmaal terug in het museumcafé tref ik daar Koos weer aan en bedank ik Harmke voor de rondleiding. Met Koos praat ik nog even na. Ook Mees, de kunstenares kletst gezellig met ons mee. Met die ‘verbinding’ zit het wel goed; wàt een heerlijk ongedwongen sfeer hangt hier!

Later op de dag besluit ik met mijn moeder (die toevallig toch in Heusden moest zijn) nog even terug te gaan om haar die prachtige tuin te laten zien en om gezellig een wijntje te drinken in het knusse museumcafé. Helaas is het weer te wisselvallig om buiten te zitten, voor een drankje op het terras zullen we snel een keer terugkomen!

Ben je op vakantie in Noord-Brabant en op zoek naar een culturele activiteit? Dan raad ik een bezoek aan Het Gouverneurshuis zeker aan. Het is, naast een informatief museum over het ontstaan van Heusden ook een hele toffe, rustige, inspirerende en vooral verbindende plek. Ben je bekend in Heusden en wordt de drukte op de Vismarkt (ook leuk) je even teveel? In het café of op het terras van Het Gouverneurshuis kun je weer lekker op adem komen. Check ook zeker de agenda want er is regelmatig wat te doen.

Kortom, een bezoek aan Het Gouverneurshuis is niet alleen een reis door de rijke geschiedenis van Heusden, maar ook een ontmoeting met lokale kunst en een moment van ontspanning in een schilderachtige omgeving. Met regelmatig wisselende exposities en een bruisende agenda vol culturele evenementen, biedt het Gouverneurshuis een unieke ervaring voor zowel toeristen als lokale bewoners. Mis dus niet de kans om deze verbindende en inspirerende plek te verkennen tijdens je verblijf in Noord-Brabant.

Plan vandaag nog je bezoek en ontdek de veelzijdigheid van vestingstad Heusden!


Klik hier voor meer informatie over het Gouverneurshuis.